27-10-2023
Geen onderwerp dat de voorbije dagen actueler was dan het roken. Van de nieuwe maatregelen die de ministers Frank Vandenbroucke (Volksgezondheid) én Vincent Van Peteghem (Financiën) hebben uitgewerkt, springt de prijs voor een gemiddeld pakje sigaretten van 10 euro het meest in het oog. Daarnaast komen er o.a. ook accijnzen op tabak en alle andere rookmiddelen, wordt het verboden om nog te roken in taxi’s, schoolomgevingen en pretparken, en verdwijnen er heel wat (tijdelijke) verkooppunten in supermarkten en festivals. De bekende Rookstopcoach Els Bosch uit het Kempense Retie vertelt graag even uitgebreid de andere kant van het verhaal: “Vanuit de ogen van de niet-rokers en beleidsmakers worden rokers vaak scheef bekeken met de gedachte ‘Eigen schuld, dikke bult’. Maar waar is de tijd dat er werd gerookt op de speelplaatsen, in de trein, op café of restaurant? Dat het op feestjes normaal was dat er een mandje rondging met verschillende sigaretten? Zelfs aan het kraambed werd er een dikke sigaar opgestoken terwijl ze de moeder feliciteerden met de kleine spruit. Roken hoorde erbij. Nog niet zo lang geleden was roken volledig ingeburgerd in onze maatschappij. De mensen van toen, die nu vijftig, zestig, zeventig jaar of ouder zijn waren destijds nieuwsgierig. Ze gingen mee roken, omdat ze bij het clubje en de happy few wilden horen.”
Asociaal
“Vroeger was je asociaal als je niet rookte. Tegenwoordig is het vaak het omgekeerde. Het is goed dat meer en meer mensen beseffen dat roken een schadelijk effect heeft op je gezondheid. Met hun sigaretten leerden mensen vroeger omgaan met hun stress. Dat ‘safje’ werd hun vriend in goede en kwade dagen, waardoor ze het gevoel hadden dat hun leven meer betekenis kreeg. In mijn rookstopsessies hoor ik vaak mensen zeggen: ‘Ze mogen het niet afpakken, want dit is het enige wat ik nog heb.’ In gunstige zin zijn de tijden veranderd door de anti-tabakswet en de strengere maatregelen. Vandaag groeien onze kinderen en jongeren op met andere normen en waarden, wordt het roken ontmoedigd en roken we letterlijk niet meer in hun gezicht. Voor hen zal het terecht veel lastiger worden om aan rookwaren te geraken”, zegt Els Bosch.
Criminelen
Vroeger was ‘samen roken’ een sociale gebeurtenis, maar ondertussen is dat beeld helemaal gedraaid en krijgen mensen die een sigaret opsteken vaak een meewaardige blik van hun omgeving. “Moeten we doorgewinterde rokers behandelen als criminelen? Zeker niet! Integendeel, want zij zijn slachtoffers van hun verslaving. Meer dan 65% wil stoppen. Sommigen hoesten ondertussen de longen uit hun lijf, willen een goed voorbeeld zijn voor hun kinderen of vinden het veel te duur. Wat dat laatste betreft is het soms schrijnend. Bij de mensen die ik begeleid, hoor ik soms verhalen dat ze hebben moeten kiezen tussen roken of eten kopen. Echt waar (stil). Het duurder maken van rookwaren duwt hen nog dieper in de miserie.”
Empathie
Samen met haar collega’s reikt Rookstopcoach Els Bosch de hand uit naar rokers die willen stoppen, maar niet weten hoe ze eraan moeten beginnen. “We zijn nog steeds met te weinig tabakologen, waarbij een groot deel van de rokers niet eens weet dat we bestaan. Wist je trouwens dat mensen met een verhoogde tegemoetkoming slechts één euro per kwartier betalen voor hun begeleiding? Op weekbasis kost begeleid stoppen met roken minder dan wanneer je dagelijks een pakje sigaretten rookt. Het bestaat, alleen bereikt het niet de doelgroep. Ik heb jaren in het ziekenhuis gewerkt op de longafdeling en snapte toen niet waarom ze in hemelsnaam die troep niet weggooiden. Mijn ogen gingen open, na mijn opleiding tabakologie waardoor ik met veel meer empathie kijk naar de rokers. Ik snap de weerstand, want door de nieuwe maatregelen van de ministers komen er heel wat van hen straks in de problemen.”
Maatregelen
Dat stoppen met roken vandaag een hot onderwerp is juicht Els Bosch toe. Net als de nieuwe maatregelen, alhoewel ze daar ook een uitgesproken mening over heeft: “Mijn voorstel is om enerzijds de jongeren zoveel mogelijk uit de buurt te houden van alle tabaks- en nicotineproducten. Daarnaast moeten we de rokers op een begripvolle manier hulp aanbieden in de vorm van het goedkoper maken van de hulpmiddelen, correct en duidelijk informeren over de e-sigaret én de rookstopbegeleiding veel bekender maken. Op die manier ben ik er zeker van dat de motivatie en de slaagkansen vanzelf toenemen.”
Meer info vind je op www.rookstopcoach.be
Foto's: © Vuur Agency