02-02-2022
Dat januari nog steeds ‘de maand van de goede voornemens’ is, valt ook op bij de West-Vlaamse klinisch pyschologe Ine De Deken, coördinator en zaakvoerder van het vormings- en paramedisch centrum ViZiT Veurne. “Het heeft lang geduurd, maar mensen durven er nu eindelijk openlijk over praten dat ze zich laten begeleiden. Ook de respons op onze workshops, Webinars en cursussen is enorm. Er is nog werk aan de winkel, maar de invoering van het verplichte psychosociaal preventieplan, waarbij de regering bedrijven verplicht om ook in te zetten op het geestelijk welzijn van hun werknemers, werpt eindelijk z’n vruchten af. Ik merk het ook aan de reacties die ik krijg op mijn boek ‘Weten wat je wil als middel tegen stress en burn-out’. Bij een aantal bedrijven was dat dit jaar het nieuwjaargeschenk voor hun personeel en het heeft z’n effect niet gemist. Een aantal van hen schrijven zich bij ons ook effectief in voor een cursus stressbegeleiding of voor individuele hulp en begeleiding.”
Na de feestdagen, wanneer de meesten zich na de copieuze maaltijden wat minder in hun vel voelen, is er vaak ook het besef om effectief werk te maken van die goede voornemens. Waarom volg je geen sportlessen of yoga? Of waarom zou je niet een keer langs de psycholoog gaan of een workshop stressbeheersing volgen? Vooral die laatste voorstellen zijn nog maar recent ingeburgerd en algemeen aanvaard: “Via vrienden, kennissen, familie, werkcollega’s of mond-tot-mondreclame, vinden mensen tegenwoordig de weg naar onze workshops rond zelfzorg. Een mooi voorbeeld daarvan zijn de nieuwe workshops ‘Meer Energie, Minder Stress’, die gebaseerd zijn op Ine's boek. Tien jaar geleden was het ondenkbaar en zat ‘naar de psycholoog gaan om jezelf te laten begeleiden’ echt nog in het verdomhoekje en de taboesfeer. Dat waren zaken waar je niet mee te koop liep en die thuis, binnen de vier muren, bleven. Ondertussen zijn we een paar generaties verder, zijn die dingen bespreekbaar en is er heel wat veranderd”, zegt Ine De Deken.
Verplichting
Sinds 2018 zijn bedrijven verplicht om ook voluit in te zetten op het psychosociaal welzijn van hun medewerkers. “Vanaf 1 werknemer moet je al een psychosociaal preventieplan opstellen, dat gemaakt wordt op basis van een uitgebreid psychosociale risicoanalyse. Het is één van de nieuwere taken die ik doe als geschoolde klinisch psychologe. Een bedrijfsarts kan dit ook, maar in de praktijk merk je dat de meesten binnen hun takenpakket daar geen tijd voor hebben en die opdracht in onze richting doorschuiven. Ik heb mij in die hoedanigheid al een aantal jaren geleden bijgeschoold tot een externe vertrouwenspersoon voor die bedrijven”, zegt Ine De Deken.
Preventieplan
Ook al is het psychosociaal preventieplan nagenoeg in alle bedrijven met één werknemer verplicht, volgens Ine is er nog veel werk aan de winkel: “Enerzijds omdat het binnen de bedrijfsmuren een onderwerp is dat wordt doodgezwegen: we gaan hier toch geen burn-out coach binnenhalen? Dat is dus de omgekeerde gedachtegang en helemaal verkeerd. Anderzijds weten bedrijven niet dat het een verplichting is. Op dat vlak liggen er nog genoeg uitdagingen voor de overheid om bedrijfsleiders te sensibiliseren en motiveren. In heel wat bedrijven tellen alleen de omzet en winst. Hun medewerkers moeten vooral veel en hard werken, maar ze vergeten dat wanneer dat zonder sociale of psychosociale ondersteuning is vanuit het bedrijf, ze makkelijker uitvallen in het team. Tel daarbij nog de extra coronastress en het verplicht thuiswerken en dan weet je dat er dringend actie moet worden ondernomen.”
Kentering
Ine begrijpt het scepticisme van bepaalde bedrijfsleiders: “Als coach is het mijn taak om het psychosociaal welzijn aan te pakken op de werkvloer, zodanig dat iedereen er zich goed voelt in z’n vel. Dat kan je alleen maar bereiken als alle onderwerpen bespreekbaar zijn. Ook praten over een burn-out. Ik kreeg regelmatig de opmerking om daar niet over te praten: ‘Ik wil niet dat ik hier morgen 10 mensen heb die thuisblijven, omdat ze denken dat ze een burn-out hebben”. Bij deze wil ik dat alvast krachtig ontkennen. Bedrijfsleiders die samenwerken of een coach in huis nemen, hebben geen grotere personeelsuitval. Integendeel. Er zijn trouwens al wetenschappelijke studies over verschenen die het positief effect bewijzen van zo’n samenwerkingen. Wanneer je medewerkers voelen dat er ook aan hun mentaal welzijn wordt gedacht en beseffen dat ze geen nummertje zijn, stijgt de werkmotivatie, daalt het ziekteverzuim en het personeelsverloop, en laat dat laatste nu net de grootste kosten zijn van een bedrijf. Verder spreek ik in de bedrijven of met de medewerkers ook zelden over het begrip burn-out. Ik tracht steeds vanuit een positieve invalshoek te vertrekken, waarbij een stijging in werktevredenheid, werkmotivatie en mentale welbelevingen op én naast de werkvloer mijn hoogste prioriteit is.” Ook in haar workshops, coachings en trainingen naar bedrijven, leidinggevenden en medewerkers toe zet Ine heel sterk in op deze positieve mindset. Zo vertrekt ze steeds vanuit een oplossingsgerichte visie; "hoe kan het beter", waardoor de focus niet op burn-out ligt, maar wel op veerkracht, positieve mindset en versterken van de weerbaarheid.
Dit doet Ine sinds het begin van de Corona-epidemie volledig online. "Online workshops & coaching zijn echt in de markt momenteel", zegt Ine. "Logisch ook, want dit biedt niet alleen tal van praktische voordelen, maar is daarenboven ook gewoon een heel efficiënte én innovatieve manier van opleiding geven en volgen. Mensen die op dat moment niet op de werkvloer zijn, kunnen het gewoon van thuis uit volgen, ziektesymptomen of niet. Verder hoeven ze zich niet te verplaatsen, want niet alleen veel tijd bespaart, maar ook verplaatsingskosten. Een win-win voor zowel het bedrijf als de medewerker dus."
Op 24 februari geeft Ine opnieuw een opleidingsdag rond zelfzorg, specifiek op maat van leidinggevenden en mensen in een coördinerende functie. Deze online vormingsdag "Leidinggeven & zelfzorg: hoe combineer je de twee?!?", viel in het najaar reeds enorm in de smaak van tal van bedrijfsleiders en leidinggevenden.
Thuiswerk
Ook al is Ine De Deken een voorstander van thuiswerk, toch wijst ze op het onderliggende gevaar: “Thuiswerken, uit vrije wil of in overleg met de werkgever, is een voordeel wanneer dat in alle rust kan gebeuren. Met je kinderen verplicht thuiswerken in coronatijden, omdat ze positief hebben getest of in verplichte quarantaine zitten, verhoogt echter de werkdruk en is contraproductief. We moeten dan multitasken, wat zorgt voor overbelasting van ons brein. Het systeem van thuiswerk functioneert en rendeert optimaal, wanneer mensen dat zelf willen. In de ideale achtergrondomstandigheden merk je een onmiddellijke daling van het stressniveau en stijgt de werkmotivatie.”
Meer info over Ine De Deken, haar boek ‘Weten wat je wil als middel tegen stress en burn-out’, cursussen, workshops e.a., vind je op https://www.centrumvizit.be/agenda. Inschrijven voor de vormingsdag kan via ine@centrumvizit.be